Thế hệ Gen Z (những bạn trẻ sinh từ 1998 đến 2010) mê khởi nghiệp, thích tự do, coi Internet là chân lý… có thể là những nhân tố đột phá cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, họ có thể trở thành những nhân tố gây rối nếu nhà tuyển dụng không biết tận dụng họ.
Để giúp doanh nghiệp biến thách thức từ thế hệ gen Z thành cơ hội, Anphabe, công ty chuyên về giải pháp thương hiệu nhà tuyển dụng, đã tổng hợp các nghiên cứu thông qua khảo sát diện rộng và các buổi thảo luận chuyên sâu với gần 25.000 bạn trẻ gen Z trên toàn quốc từ 93 trường đại học trọng điểm.
Hôm nay, 7/5, Anphabe đã công bố 7 đặc điểm của gen Z trong báo cáo Top 50 thương hiệu nhà tuyển dụng hấp dẫn nhất với sinh viên Việt Nam. Từ đó, các doanh nghiệp có thể tham khảo để tìm ra giải pháp biến điểm yếu của gen Z thành điểm mạnh và tận dụng họ thành sức mạnh đột phá cho doanh nghiệp.
Bà Thanh Nguyễn – Giám đốc Điều hành và Truyền cảm hứng hạnh phúc Anphabe
1. Thế hệ gen Z quá độc lập và tự tin
Thế hệ gen Z quá độc lập và tự tin vào quan điểm cá nhân và có thể khiến doanh nghiệp mất vai trò định hướng.
Khác với các thế hệ trước, theo báo cáo của Anphabe, có tới 81% các bạn trẻ thế hệ gen Z tự tin hiểu rõ bản thân, biết mình thích và không thích làm gì.
Xét về yếu tố tác động đến định hướng nghề nghiệp của gen Z thì họ căn cứ vào sở thích và năng lực cá nhân của mình. Thế hệ gen Z đặt nó cao hơn nhiều so với tác động từ yếu tố gia đình và xã hội (ví dụ như xu hướng chung, điều kiện kinh tế hay lời khuyên của bố mẹ, bạn bè).
Vai trò của nhà trường và nhà tuyển dụng trong giai đoạn định hướng nghề nghiệp là rất thấp lần lượt là 27% và 25%. Mức độ ảnh hưởng thấp của doanh nghiệp đối với thế hệ Z và mong muốn tự làm chủ bản thân của gen này có thể khiến vai trò của doanh nghiệp mờ nhạt trong việc giúp họ định hướng nghề nghiệp.
2. Thế hệ gen Z mê khởi nghiệp, thích tự do
Cụ thể, gen Z mong muốn những lựa chọn nghề nghiệp vô cùng “mở” sau khi tốt nghiệp. Khảo sát cho thấy, 34% sinh viên gen Z sẵn sàng đầu quân cho các công ty start-up hoặc tự kinh doanh riêng. 8% các bạn cho rằng “chẳng cần đi làm công ty, làm freelance cũng tốt”. 14% thích làm việc tại các tổ chức phi lợi nhuận, thể hiện khuynh hướng rõ ràng của các ‘nhà hoạt động xã hội tương lai’.
Ngoài ra, khác với gen Y và gen X rất “mê” làm việc cho các công ty nước ngoài, các bạn trẻ Gen Z không ngần ngại chọn công ty nội địa. Việc giới trẻ không còn muốn bó mình trong các lựa chọn truyền thống đặt doanh nghiệp trước thách thức cạnh tranh khốc liệt khi nguồn cung nhân tài ngày càng giới hạn.
3. Ngành “hót” đã đổi ngôi
Theo khảo sát, quảng cáo, truyền thông và giải trí hiện đang chiếm “ngôi vương” trong những ngành hấp dẫn nhất với sinh viên tất cả ngành học. Kế đó là ngành ẩm thực – nghỉ dưỡng. Với hai thế hệ đi trước này, sinh viên rất thích thú với các ngành như IT, ngân hàng, xây dựng…
4. Thế hệ Gen Z, Internet là chân lý
Với thế hệ Gen Z, Internet là chân lý, trong khi sự hiện diện online của các doanh nghiệp là rất hạn chế.
Với đặc trưng của một công dân Internet, thế hệ gen Z được xem là “chuyên gia săn lùng sự thật”. Bởi vì “không biết thì hỏi Google, chưa rõ thì tra Youtube”. Khi lựa chọn công ty, gen Z sẽ tự tìm kiếm và đặt niềm tin gần như tuyệt đối vào thông tin trên mạng. Thế hế gen Z đặt sự tin tưởng vào sự đánh giá của cộng đồng trên mạng cao hơn rất nhiều so với tư vấn từ những người xunh quanh.
Nếu không hiện hữu và xây dựng được ‘quyền lực online’ thì khả năng tác động tới thế hệ Z của doanh nghiệp sẽ rất giới hạn.
5. Doanh nghiệp đầu tư nhiều nhưng “chỗ thừa, chỗ thiếu”
Doanh nghiệp đầu tư nhiều nhưng “chỗ thừa, chỗ thiếu” và dù cố gắng nhưng vẫn chưa chạm vào nhu cầu khai phá nghề nghiệp của phần đông thế hệ gen Z.
Trong khi 40% sinh viên từ năm đầu đã tích cực tham gia các hoạt động gặp gỡ nhà tuyển dụng và xây dựng trải nghiệm đi làm thì đánh giá của họ về các hoạt động của các công ty là rất hạn chế. Cụ thể: Sinh viên nhóm ngành y dược, kiến trúc – thiết kế – xây dựng đánh giá các hoạt động của doanh nghiệp rất thiếu và yếu. Nhóm sinh viên nông – lâm – ngư nghiệp và điện – điện tử – viễn thông – tự động hóa cho rằng có nhiều hoạt động hỗ trợ từ doanh nghiệp nhưng hiệu quả chưa tốt. Nhóm thứ 3 dù có chất lượng tốt nhưng cần phải có thêm nhiều hoạt động là nhóm sinh viên ngành khoa học tự nhiên và khoa học xã hội – nhân văn.
Ngược lại, ở nhóm ngành kinh tế, tài chính – ngân hàng, IT và kỹ thuật cơ khí công nghiệp lại chứng khiến hàng trăm doanh nghiệp cùng lúc “ưu ái” cả về số lượng và chất lượng hoạt động, điều này dẫn đến cạnh tranh rất cao.
Thực tế này cho thấy gen Z đòi hỏi cao và cần hỗ trợ nhiều. Do đó, đây cũng là cơ hội để doanh nghiệp đầu tư về chất và lượng trong thu hút nhân tài thế hệ trẻ.
6. Doanh nghiệp cần một đằng, thế hệ gen Z có khả năng một nẻo
Khi đo lường trên khung năng lực mà các doanh nghiệp yêu cầu ứng viên phải có khi đi làm, chỉ dưới 50% sinh viên thế hệ gen Z thực sự tự tin theo tất cả các tiêu chí từ kỹ năng quản lý bản thân, tương tác, kiến thức căn bản và chuyên môn cho đến kỹ năng quản lý đội nhóm.
Điều đó cho thấy tình trạng đồng sàn dị mộng; trong khi doanh nghiệp yêu cầu một đằng, gen Z tự tin một nẻo. Rõ ràng, có một khoảng cách lớn giữa “thước đo năng lực” mà doanh nghiệp đang hoạch định với những gì gen Z đang có và nghĩ rằng họ cần.
7. Thế hệ gen Z “tài năng nhưng mong manh dễ vỡ”
Thế hệ gen Z “tài năng nhưng mong manh dễ vỡ” chắc chắn sẽ tạo ra những thách thức về quản lý.
Những phân tích về thái độ cho thấy hình ảnh rất đối lập khi gen Z là thế hệ thích học hỏi nhưng lại ngại bị phê bình; làm việc trách nhiệm nhưng điểm yếu là không chịu được áp lực; thích nghi nhanh nhưng lại ít thoải mái nếu có quá nhiều thay đổi.
Do đó, thách thức đặt ra cho người sếp của thế hệ này phải rất “đa chiêu” mới có thể cân bằng giữa các điểm mâu thuẫn đối lập thì mới tránh được các “đổ vỡ” đáng tiếc.
Bà Thanh Nguyễn – Giám đốc Điều hành và Truyền cảm hứng hạnh phúc Anphabe; cho rằng với 7 thách thức vừa kể trên, chắc chắn sẽ có những khó chịu về cách quản lý; xung đột trong kiến thức, văn hóa cho đến cách thức hợp tác giữa doanh nghiệp và thế hệ gen Z.
Nhưng thay vì ngồi đó và tiếp tục quan ngại, doanh nghiệp có thể sẵn sàng cho tương lai bằng việc thay đổi góc nhìn.
“Nếu biết tận dụng thì doanh nghiệp có thể có những cơ hội nhanh và sáng tạo hơn; chuyển đổi cũng như số hóa môi trường làm việc, tạo điều kiện để rèn luyện ra đội ngũ lãnh đạo thế hệ mới nhiều đột phá và sáng tạo”, bà Thanh Nguyễn nói.
Theo Nhịp sống kinh tế